‘Was Sinterklaas geen kinderfeest?’. Het is de vraag die ik mezelf ieder jaar opnieuw stel. Althans, sinds alle commotie rondom zwarte piet is begonnen. Als kind dacht ik er nooit bij na dat die man met dat pikzwarte gezicht en kroezige haar als slaafje fungeerde van de goedheiligman. Ik verbaasde mezelf er eigenlijk vooral over dat zwarte piet hermafrodiet was. Niet dat ik toen wist wat dat woord betekende, maar ik snapte niet waarom zwarte piet een man was die vuurrode lipstick droeg.
Was het een fashion statement? Of zat de goedheiligman hierachter? Misschien is Sinterklaas stiekem een geile oude man die in het geheim bezig is om een leger aan travespieten op te zetten. En misschien wilt hij ons op het verkeerde been zetten door alle pieten zwart te schminken. Sinterklaas de Goedgeiligman. Klinkt best plausibel.
En eigenlijk zou ik dat veel verontrustender vinden…
Enfin, dat is niet het punt dat ik wil maken. Het is mijn manier om de beladen discussie over één van de sleutelspelers in dit kinderfeest te ontladen. Eigenlijk had ik mezelf voorgenomen om zo ver mogelijk van de discussie verwijderd blijven. Makkelijker gezegd dan gedaan – je ontkomt er simpelweg niet aan. Op het moment dat schooldirecteuren met dood worden bedreigd, voor- en tegenstanders elkaar te lijf gaan en de rellen tijdens de intocht het nieuws in China al halen, kan je er niet meer omheen. Sinterklaas is een kinderfeest dat verpest wordt door volwassenen.
Sinterklaas was een kinderfeest en dat moet zo blijven. De groep waar het feest om draait – de kinderen – zijn de dupe van een ‘grote mensen’ discussie. Het debat wordt voornamelijk gevoerd door volwassenen ‘ten behoeve van’ de kinderen. Maar gaat het nog wel echt om de kinderen? Of is de hele zwarte piet discussie meer een principekwestie geworden voor volwassen Nederland?
Hoe denken kinderen eigenlijk over Zwarte Piet?
Los van wie er op dit moment gelijk heeft, moeten we kijken voor wie dit feest bedoeld is. Sinterklaas was ooit een kinderfeest. Tegenwoordig lijken volwassenen zich drukker te maken om hoe dit feest oorspronkelijk bedoeld is, dan voor wie dit feest oorspronkelijk bedoeld is. Het maakt kinderen niet uit wat voor Piet ze tegenover zich hebben staan – zij zijn blind voor de kleur die Zwarte Piet heeft. Als kind wil je vooral dat piet een dikke zak met pepernoten en cadeautjes bij zich heeft, en lief is.
Het probleem van de gehele discussie is dat niemand ooit gelijk kan krijgen. Kamp Zwarte PNiet is boos omdat het een racistisch feest zou zijn en kamp Zwarte pro-Piet is boos omdat de traditie in gevaar wordt gebracht. Vervolgens beweert kamp Zwarte pro-Piet weer dat het feest niet racistisch bedoeld is of het inmiddels al niet meer als zodanig gevierd word. Kamp Zwarte PNiet vindt op hun beurt dat de geschiedenis van het feest niet los kan worden gezien van hoe het momenteel gevierd wordt. Het resultaat: een verhit welles-nietesspelletje tussen volwassen tijdens een kinderfeest. Go adults!
Natuurlijk, er moet altijd ruimte zijn voor een open debat. Maar als er meer dan een halve eeuw lang dezelfde discussie wordt gevoerd zonder tot elkaar te komen, dan is voor mij de maat op een gegeven moment vol is. De discussie overschaduwd het feest. Beide partijen willen niet tot nauwelijks tot elkaar komen en emoties overspoelen het debat.
Een genuanceerde visie op het geheel is zeldzaam. Men denkt nogal zwart-wit. Vergeef me mijn woordkeuze. Gelukkig heb ik een goede remedie gevonden voor het pietenprobleem: de pietenprobleemoplosser!
Tony Chocolonely heeft overigens ook een mooie pietwijzer gemaakt.
Het gaat er niet om wie er uiteindelijk gelijk heeft. Het is ook niet belangrijk wie zijn zin krijgt. Belangrijker is dat het de kinderen niets uitmaakt van wie ze die pepernoten & cadeautjes krijgen. Als we het Sinterklaasfeest leuk willen houden voor de kinderen is het misschien verstandig om niet zo taai taai te doen. Laat de kinderen in Nederland zien wat volwassen zijn inhoudt.
Ik hoop dat de hardste pepernoten inmiddels gekraakt zijn en dat we in 2016 voor de eerste keer Sinterklaas kunnen vieren zonder problemen. Volwassen moeten stoppen zich als kinderen te gedragen tijdens dit kinderfeest. Sinterklaas moet weer van de kinderen worden.
Laat een antwoord achter
Je moet ingelogd zijn om een bericht achter te laten.